Πριν λίγες ημέρες και συγκεκριμένα την Κυριακή 4 Μαΐου 2025, φεύγει από τη ζωή, πλήρης ημερών, ο πρώην πολιτικός και κορυφαίος διπλωμάτης Πέτρος Μολυβιάτης.
Μέλος μιας οικογένειας που βιώνει όλο το μέγεθος του πόνου της προσφυγιάς, γεννιέται στη Χίο στις 12 Ιουνίου 1928, όπου ο πατέρας του Γεώργιος Μολυβιάτης υπηρετεί ως διευθυντής του τότε Δημοσίου Ταμείου Χίου. Στη Χίο ο μικρός Πέτρος θα περάσει τα πρώτα παιδικά του χρόνια.
Μητέρα του είναι η βραβευμένη ποιήτρια και συγγραφέας Αγάπη Βενέζη, αδελφή του κορυφαίου συγγραφέα της περίφημης ομάδας λογίων «Η γενιά του 30», Ηλία Βενέζη, με την οικογένεια Βενέζη να ξεριζώνεται κι αυτή από την πατρογονική της εστία της ελληνικότατης πόλης των Κυδωνιών, Αϊβαλί κατά το γνωστότερο.
Ο Γ. Μολυβιάτης φτάνει στη Χίο το 1926, ως υπάλληλος της Νομαρχίας και όταν μετατίθεται για μικρό διάστημα εκτός του νησιού, η οικογένειά του παραμένει σ’ αυτήν. Επιστρέφει πλέον ως διευθυντής του Δημοσίου Ταμείου το 1935, μετά την αποτυχημένη κατάληξη του Κινήματος των Βενιζέλου-Πλαστήρα του ιδίου έτους.
Σύμφωνα με τον κ. Κωνσταντίνο Φασουλάκη, τον οποίο ευχαριστούμε για τις πολύτιμες πληροφορίες, μέσα στις αρμοδιότητες του Δημοσίου Ταμείου είναι η διαχείριση, μεταξύ άλλων, του αποθεματικού της Τραπέζης της Ελλάδος στη Χίο, για το οποίο ο τότε διευθυντής λαμβάνει εντολή από τη νόμιμη κυβέρνηση των Αθηνών να καταστρέψει. Αντίθετα ο τελευταίος παραδίδει τα χρήματα στους συμμετέχοντες στο Κίνημα αξιωματικούς Αντωνόπουλο και Νάμπο.
Με την καταστολή του Κινήματος Πλαστήρα η Κυβέρνηση ορίζει διευθυντή του Δημοσίου Ταμείου Χίου τον Γεώργιο Μολυβιάτη, σε αντικατάσταση του προηγουμένου.
Εκείνη την περίοδο, σύμφωνα με τις πηγές του κ. Φασουλάκη, ο νεαρός Πέτρος Μολυβιάτης είναι ανάδοχος της Χαρίκλειας Ζύμαρη-Μαυρέλλου, κόρης του υπαλλήλου της Νομαρχίας Χίου Ιωάννη Ζύμαρη. Δημόσιο Ταμείο και Νομαρχία συστεγάζονται, ενώ νομάρχης είναι ένας απόγονος της ηρωίδας της Επανάστασης του 1821 Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας, με το επώνυμο Μπούμπουλης.
Στο βιβλίο του καθηγητή και εκλεκτού φίλου Γεωργίου Δαμαλά «Η Καλαμωτή της Χίου» εικονίζεται όλη η οικογένεια Γεωργίου Μολυβιάτη στα εγκαίνια της Μορφωτικής Ένωσης Καλαμωτής. Η φωτογραφία, με αφορμή την εκδημία Μολυβιάτη, αναρτάται από την κα Άννα Μισαηλίδου στην ομάδα «Παλαιές Φωτογραφίες της Χίου» του fb, είναι του 1936 και ανήκει στο πλουσιότατο αρχείο Χαβιάρα.
Ο επί ματαίω αγώνας της Αγάπης Μολυβιάτη
Είναι γνωστό τοις πάσι ότι ο Ηλίας Βενέζης είναι ένας από τους μόλις έξι διασωθέντες και επιστρέψαντες Αϊβαλιώτες από τα τάγματα εξόντωσης Αμελέ-Ταμπουρού, επί συνόλου τριών χιλιάδων ανδρών συμπατριωτών του. Ο Βενέζης είναι ο νεότερος, μόλις 17 ετών. Το πρώτο του έργο εκδίδεται όταν είναι σε ηλικία μόλις 24 ετών, είναι αφιερωμένο στην τρομακτική του αυτή εμπειρία και φέρει τον τίτλο «Το νούμερο 31328».
Μετά την ολοκληρωτική καταστροφή της Σμύρνης, ο κεμαλικός στρατός προελαύνει προς βορράν με κατεύθυνση την ελληνική πόλη των Κυδωνιών. Προύχοντες, μητροπολίτες και λαός ετοιμάζουν επίσημη υποδοχή στον Κεμάλ, αφού η περιοχή τους έμεινε έξω από την επίμαχη ζώνη πολέμου και ο πληθυσμός της δεν συστρατεύθηκε με τον ελληνικό στρατό, εκ των πραγμάτων άλλωστε χωροταξικά αδύνατον. Αυτό δίνει την ελπίδα ότι οι νικητές δεν θα προβούν σε βιαιοπραγίες εναντίον των αμάχων.
Οι ελπίδες αποδεικνύονται δυστυχώς φρούδες. Όπως πολύ παραστατικά αναφέρει η μητέρα του Πέτρου Μολυβιάτη στο βιβλίο της «ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΩΝ ΔΕΚΑ ΗΜΕΡΩΝ-ΑΙΒΑΛΙ (ΚΥΔΩΝΙΕΣ) 1922», με την είσοδο των Τούρκων και για δύο μέρες επικρατεί μια αγωνιώδης νεκρική σιγή στην πόλη, μέχρι την έκδοση της φρικτής απόφασης: Όλοι οι άνδρες από 17 έως 50 ετών να συγκεντρωθούν στο Διοικητήριο της πόλης. Όσοι απειθούν θα εκτελούνται. Υπέργηροι και γυναικόπαιδα, εντός μιάς ή δύο ωρών θα αναχωρήσουν για Λέσβο, μετά το πέρας της προθεσμίας η αναχώρησή τους καθίσταται αδύνατη.
Ανάμεσα στους άρρενες ομήρους ο νεότερος είναι ο Βενέζης. Η αδελφή του Αγάπη προσπαθεί, μάταια όμως, προστρέχοντας σε αρχές, σε στρατιωτικούς και μη, να απελευθερώσει τον αδελφό της. Η προθεσμία αναχώρησης εκπνέει και παρά τις διαμαρτυρίες και αντιρρήσεις της μητέρας της δεν αναχωρεί με την υπόλοιπη οικογένεια για Μυτιλήνη. Παραμένει στο έρημο Αϊβαλί, εκλιπαρώντας αρμοδίους και αναρμοδίους να απελευθερώσει το νεαρό Ηλία. Οι βιαιοπραγίες ξεκινούν, προύχοντες σφαγιάζονται, οι μητροπολίτες Κυδωνιών και Μοσχονησίων, βασανίζονται φριχτά έως θανάτου και το Τάγμα Θανάτου των 3000 Κυδωνιαίων ξεκινά την άγνωστη και μαρτυρική του πορεία, δεν γλιτώνουν παρά μόνο έξι. Σαφώς και καθίσταται αδύνατη η απελευθέρωση του Η. Βενέζη. Η αδελφή του παλεύει με το ακατόρθωτο και δεν νικά.
Η Αγάπη Βενέζη περιγράφει την απελπισία της, να τρέχει μέσα στη βροχή για βοήθεια, να έχει πυρετό, να γλιστρά στο καλντερίμι, να πέφτει, να χτυπά στο κεφάλι και να μένει αναίσθητη καταμεσής του δρόμου. Συνέρχεται στο δωμάτιο ενός επιταγμένου ρωμαίικου σπιτιού, στο οποίο ο Τούρκος νέος ιδιοκτήτης του και στρατιώτης, της παρέχει ασφάλεια και περίθαλψη. Οι Έλληνες κάτοικοι , μαζί και η υπόλοιπη οικογένειά της, έχουν ήδη πάρει το δρόμο της προσφυγιάς προς τη γειτονική Μυτιλήνη.
Ο μουσουλμάνος σωτήρας της αφήνει το κλειδί της πόρτας της κάμαρας από τη μέσα της πλευρά, ώστε εκείνη να αισθάνεται την όποια στοιχειώδη ασφάλεια, δίνοντάς της το στίγμα ότι η προστασία που παρέχει είναι ειλικρινής.
Όταν η Αγάπη συνέρχεται ο προστάτης της έχει κανονίσει τη φυγή της, παράνομα πλέον, πληρώνοντας ο ίδιος το βαρκάρη που θα την περάσει απέναντι, λέγοντάς της ότι αν δεν φύγει θα την σκοτώσει ο ίδιος, ώστε να τη γλιτώσει από βέβαιους απανωτούς βιασμούς και μαρτύρια μέχρι θανάτου, των εξαγριωμένων ημιάγριων Τούρκων στρατιωτών.
Ο Π. Μολυβιάτης, ο διπλωμάτης και πολιτικός Η διαδρομή του Πέτρου Μολυβιάτη ως διπλωμάτη και πολιτικού έχει καταγραφεί και παρουσιαστεί ευρέως και λεπτομερώς.
Μετά τις σπουδές του στη Νομική Σχολή του ΕΚΠΑ ακολουθεί καριέρα στο διπλωματικό σώμα, με θητεία σε καίριες θέσεις. Συμμετέχει στις μόνιμες αντιπροσωπείες της Ελλάδας στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη και την έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, όπως και στις ελληνικές πρεσβείες της Μόσχας, της Άγκυρας και της Πρετόριας. Διατελεί πολύ στενός συνεργάτης («εξ’ απορρήτων») του πρωθυπουργού και Προέδρου της Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Καραμανλή ως διευθυντής του Πολιτικού Γραφείου του πρωθυπουργού (1974 – 1980) και γενικός γραμματέας της Προεδρίας της Δημοκρατίας (1980 – 1985 και 1990 – 1995). Εκλέγεται βουλευτής Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας (1996 – 2004) και διατελεί τρεις φορές Υπουργός Εξωτερικών (2004 – 2006, 2012 και 2015.
«Λίγοι πολιτικοί σε Ελλάδα και Κύπρο υπηρέτησαν την πατρίδα για πολλά χρόνια όσο ο μ. Π. Μολυβιάτης και αφήνουν καθαρό μητρώο πίσω τους. Ένας όντως ήταν ο Έλληνας διπλωμάτης Πέτρος Μολυβιάτης», γράφει η Κυπρία δημοσιογράφος και συγγραφέας Φανούλα Αργυρού , αναδημοσιεύοντας άρθρο του συναδέλφου της στο «Ποντίκι» κ. Δημήτρη Μηλάκα της 8.5.2025 με τίτλο «Η Παρακαταθήκη του Πέτρου Μολυβιάτη και το σχέδιο Ανάν».
Το 2022, όταν ήδη διανύει το 94ο έτος της ηλικίας του αποστέλλει στο Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, επιστολή, αναφερόμενη στις δηλώσεις του τελευταίου στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και την κρίση, μία από τις πολλαπλές, που διέρχονται τη χρονική αυτή στιγμή. «Κρείττον το σιγάν» είναι η σύσταση του γηραιού διπλωμάτη, την οποία υπογράφει ως «Έλλην πολίτης Πέτρος Μολυβιάτης».
Είναι άξιο λόγου να επισημανθεί ότι κατά τη διάρκεια της θητείας του ως πρέσβης στην Άγκυρα, φιλοξενεί τη μητέρα του Αγάπη Μολυβιάτη-Βενέζη. Προς τιμήν της διοργανώνει ταξείδι-εκδρομή στα μικρασιατικά παράλια και βεβαίως τη γενέτειρά της Αϊβαλί. Μητέρα και γιός, με τη βοήθεια της διπλωματικής ιδιότητας του δεύτερου, αναζητούν ίχνη και στοιχεία για την τύχη του εύσπλαχνου Τούρκου στρατιώτη που τη διέσωσε το 1922, στη κυριολεξία «από του Χάρου τα δόντια». Ήδη από την άφιξή στη Λέσβο και για πολλά χρόνια , εκείνη του αποστέλλει επιστολές, εκφράζοντας ευχαριστίες και ευγνωμοσύνη. Δεν λαμβάνει ποτέ απάντηση, όπως και η επιτόπια αναζήτηση χρόνια μετά, δεν αποφέρει καρπούς. Ο καλός νεαρός Τούρκος στρατιώτης έχει χαθεί για την Αγάπη Μολυβιάτη-Βενέζη διαπαντός.
Πηγές:
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.
facebook
youtube
instagram
X
