23.7.2025 7:45

Η Αγία Μαρκέλλα και η Χίος: Μνήμη, παράδοση και σημασία σε καιρούς Αλλαγών, Προκλήσεων και Μεταπτώσεων

Η  22 Ιουλίου, δεν είναι απλώς μία ακόμη  ημερολογιακή γιορτή για τη Χίο. Είναι ημέρα καθολικής αργίας για το νησί, ημέρα αφιερωμένη στην Αγία Μαρκέλλα, την προστάτιδα της ακριτικής Χίου και σύμβολο πίστης, αντοχής και συλλογικής ταυτότητας για όλους τους όπου γης Χιώτες. 

Δεν λειτουργούν ούτε δημόσιες υπηρεσίες, ούτε καταστήματα,ούτε ακόμα και κάποια από τα …πρακτορεία ΠΡΟΠΟ. 

Κι αυτό δεν είναι τυχαίο — είναι δείγμα τιμής. Ένας λαός, που ακόμη και σήμερα, παρά τις αλλαγές, τις μεταπτώσεις και τις προκλήσεις, επιλέγει να σταματήσει τον ρυθμό της καθημερινότητας για να στρέψει το βλέμμα του στην Αγία του και να πάρει δύναμη και ελπίδα, είναι σημάδι παρηγορίας. 

Ο φετινός εορτασμός, με επίκεντρο το προσκύνημα της Αγίας στη Βολισό, ανέδειξε ξανά τον άρρηκτο δεσμό των Χιωτών με την παράδοση και την πνευματική τους κληρονομιά. 

Παρόντες στις ιερές τελετές ήταν ο Μητροπολίτης Χίου κ. Μάρκος και προσκεκλημένος  ο Μητροπολίτης Λήμνου και Αγίου Ευστρατίου κ.Ιερόθεος, ο οποίος προεξήρχε των ακολουθιών με αρχοντικό ήθος και ουσιαστικό λόγο. Ο λόγος του — «η Αγία Μαρκέλλα είναι πρωταθλήτρια του πνευματικού στίβου και  δεν μας καλεί να την μιμηθούμε στο μαρτύριό της αλλά στον βίο της » — δεν ήταν απλώς τιμητικός. Ήταν υπενθύμιση πως η πίστη δεν είναι στατική, αλλά αγώνας, πορεία και μαρτυρία. «Μίμηση μάρτυρος, συνέπεια αληθής και γνησία θρησκευτικότης» διαλαλούσε στη δεκαετία του 1970 ο πολύς Χίου Χρυσόστομος, ο ρηξικέλευθος και πνευματικός Ιεράρχης και μαγνήτιζε την παιδική σκέψη μας. 

Οφείλουμε όμως να είμαστε ειλικρινείς και να πούμε μία αλήθεια: το πλήθος του κόσμου δεν ήταν αυτό που θα περίμενε κανείς σε  μία τέτοια περίσταση. Από τις 30.000 ψυχές που προσήλθαν προ 50ετίας- τότε που έκανε το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel να ασχοληθεί με την εορτή της Αγίας στην ακριτική Χίο «εκεί όπου ανατέλλει ο ελληνικός ήλιος» όπως έγραψε   και να επισημάνει  την πίστη των Χιωτών και να εξάρει τον τότε Μητροπολίτη Χρυσόστομο για το κήρυγμά του-εφέτος  οι πιστοί δεν ξεπέρασαν τις 2.500. 

Η απουσία αυτή ίσως να είναι ένδειξη κόπωσης, ίσως αδιαφορίας, ίσως και έλλειψης κατάλληλης προετοιμασίας. Οι εκδηλώσεις οφείλουν να σέβονται το βάρος και το βάθος του γεγονότος.

 Δεν αρκούν οι λουκουμάδες, οι καφέδες,τα μπουκάλια με το κρύο νερό ή τα ευγενικά κεράσματα. Δεν αρκεί το τυπικό. Χρειάζεται ουσία, συμβολισμός, σεβασμός στην εικόνα και στην ατμόσφαιρα του τόπου.

 Η απουσία παιδιών με τοπικές ενδυμασίες κατά την ιερή λιτανεία της εικόνας της Αγίας  και η παρουσία παιδιών με σορτσάκια να σηκώνουν τα λάβαρα δεν είναι κατακριτέα, αλλά σίγουρα φανερώνει μια αμηχανία στον τρόπο που οργανώνουμε πια αυτές τις τελετές.

Η πίστη, η τιμή και η παράδοση δεν είναι θέμα εικόνας — αλλά είναι και αυτή ένα μέσο. Ένας φορέας μηνυμάτων που ενώνουν το χθες με το σήμερα. Και η Βόρεια Χίος, με τα χωριά που ερημώνουν, έχει ανάγκη σήμερα περισσότερο από ποτέ, από τέτοιες «στιγμές μνήμης» που κρατούν την καρδιά της ζωντανή.

Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, είναι συγκινητική η πρωτοβουλία της Επιτροπής του Προσκυνήματος και ασφαλώς της Μητροπόλεως Χίου να διαθέσει μέρος των εσόδων του εορτασμού  ως βοήθεια στους 39 μαθητές των  σχολείων της Βολισού-από το νηπιαγωγείο ως το Λύκειο.  «Αυτά τα παιδιά ανεξαρτήτως θρησκεύματος και εθνικότητας  κρατούν ζωντανά τα χωριά μας», είπε ο Μητροπολίτης Μάρκος, τονίζοντας πως οι καμπάνες των εκκλησιών και οι φωνές των παιδιών αυτών   είναι οι τελευταίοι πνεύμονες ζωής της ερημωμένης Βόρειας Χίου.

Αν κάποιος θελήσει να κρίνει τον Μητροπολίτη Χίου Μάρκο, ίσως σταθεί στην υπερβολή του και ίσως  στον κουραστικό μερικές φορές αλλά πάντα συγκροτημένο  λόγο του. Ο Μητροπολίτης Λήμνου τον χαρακτήρισε σοφό. 

Όμως κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη φιλακολουθία του και την αγάπη του για την παράδοση και τις προγονικές ρίζες μας. Συγκινητική  ήταν η στιγμή που μνημόνευσε κατά την Β Είσοδο των Αγίων,  τον ευεργετήσαντα αυτόν Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο αλλά και τους Αρχιερείς που σημάδεψαν την πορεία του:  Άνθιμο Θεσσαλονίκης και Ιάκωβο Αργολίδος.  Το ίδιο και ο ευγενής φιλοξενούμενος Ιερόθεος — ένας ιεράρχης με παρουσία που εμπνέει, λόγο που εμψυχώνει, καρδιά που αγκαλιάζει και καλοσύνη που κερδίζει. Μνημόνευσε στα Άγια τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο τον και Πρόεδρο της Ι. Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος. Αν αυτό γινόταν 25 χρόνια πριν επί Χριστόδουλου, το Φανάρι θα καλούσε σε απολογία τον Μητροπολίτη Λήμνου για κανονικό παράπτωμα. Πως αλλάζουν οι καιροί. Και τα ήθη. Όχι πάντα επί τα χείρω. Αντιθέτως προς το καλύτερο. 

Η απονομή του παρασήμου του Αγίου Ισιδώρου προς τον Μητροπολίτη Λήμνου δεν ήταν απλώς μία τιμητική πράξη, αλλά πράξη πνευματικής ενότητας, εκτίμησης και συνεργασίας μεταξύ των τοπικών Εκκλησιών.

Ολοκλήρωση και κορύφωση,όταν με παρότρυνση του Μητροπολίτη  Λήμνου είπε όλο το εκκλησίασμα και κυρίως τα μικρά παιδιά  τον Εθνικό Ύμνο. Όχι ως τυπική κατάληξη, αλλά ως πράξη βαθιάς σύνδεσης ανάμεσα σε πίστη, πατρίδα και λαϊκή συνείδηση. Στοιχεία που για τη Χίο – και για κάθε γωνιά της Ελλάδας – δεν υπήρξαν ποτέ ξεκομμένα μεταξύ τους. Και όσο αυτές οι στιγμές, όσο κι αν φθίνουν σε αριθμούς, εξακολουθούν να υφίστανται, η ελπίδα θα επιμένει.

Η Αγία Μαρκέλλα είναι για τη Χίο κάτι παραπάνω από μια Αγία. Είναι σύμβολο ταυτότητας. Είναι μνήμη, παράδοση, ελπίδα. Και όσο υπάρχουν άνθρωποι που συνεχίζουν να την τιμούν, ακόμη και με λιγότερες φωνές, το νόημα παραμένει ακέραιο. Είναι το σύμβολο της αντοχής ενός τόπου. Και κάθε φορά που τη θυμόμαστε όπως της αρμόζει, θυμόμαστε και ποιοι είμαστε.

Γιατί δεν είναι ο όγκος του πλήθους που μετρά την πίστη. Είναι το πύρωμα και  η αλήθεια της καρδιάς. Και αυτή, στις εκκλησίες και στα χωριά της Χίου, ακόμη φωτίζει γιατί οι Χιώτες αγαπούν την Εκκλησία τους και τηρούν και τιμούν τις παραδόσεις. 

Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο.

Ειδήσεις σήμερα

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ