Η πυρκαγιά της 12ης Αυγούστου 2025 δεν άφησε απλώς πίσω της στάχτες∙ άφησε μια βαθιά πληγή στη γη της Αμανής, και μια ακόμη βαθύτερη στις ψυχές των ανθρώπων της. Το Politischios.gr μία εβδομάδα μετά την πλήρη κατάσβεση, βρέθηκε στα χωριά της περιοχής, όπου το μαύρο χρώμα κυριαρχεί, αντικαθιστώντας το πράσινο που άλλοτε χαρακτήριζε το φυσικό τοπίο, έναν παράδεισο στο βόρειο άκρο της Χίου, χαρακτηρισμένο ως περιοχή NATURA 2000.
Η φωτιά έκαψε 70.000 στρέμματα, ακολούθησε την καταστροφή του Ιουνίου, και μαζί πλέον ξεπερνούν τα 100.000 καμένα στρέμματα, δηλαδή το 12% της χερσαίας έκτασης του νησιού. Οι φλόγες ξέσπασαν κοντά στην Πισπιλούντα και εξαπλώθηκαν με τρομακτική ταχύτητα: Βολισσός, Σπαρτούντα, Πιραμά, Παρπαριά, Λιμνιά, Χωρή, Μάναγρος, Λήμνος, Λιμνιά, Λαμψά, Αγία Μαρκέλλα, Φυτά, Κηπουριές, Χαλάνδρα βρέθηκαν όλα στον δρόμο της πύρινης λαίλαπας.
Ο Γιώργος Κόπανος, κάτοικος της Πισπιλούντας, δεν μπορεί να συγκρατήσει τη συγκίνησή του. Το σπίτι του σώθηκε μερικώς, αλλά η αποθήκη του καταστράφηκε, όπως και όλες οι περιουσίες γύρω του:
«Δεν υπάρχει πράσινο φύλλο, ούτε ελιά, τίποτα. Είμαστε πρόσφυγες στον τόπο μας», λέει.
Η αίσθηση εγκατάλειψης από τις Αρχές είναι διάχυτη. «Η Πυροσβεστική δεν ήρθε ποτέ στο χωριό, τα σπίτια έμειναν να καίγονται», τονίζει, ενώ προσθέτει με φωνή γεμάτη πικρία:
«Ακόμα δεν έχουμε νερό. Εγώ δεν έχω σταγόνα στο σπίτι μου».
Δημοσιεύτηκε από Εφημερίδα Πολίτης στις Κυριακή 24 Αυγούστου 2025
Η Μαρία Γιούργαλη, επίσης από την Πισπιλούντα, ζει το πένθος για τον τόπο της:
«Είναι μόνο στάχτη. Δεν βλέπεις δέντρα. Έχουν καεί μέχρι και οι ρίζες. Έχει γίνει τρύπα στο χώμα», περιγράφει.
Θυμάται την πυρκαγιά του 1981, αλλά η φετινή, λέει, δεν συγκρίνεται με καμία προηγούμενη:
«Το χωριό μας κάηκε ολόκληρο. Ήταν σαν καμίνι. Η φωτιά ήρθε από παντού».
Αυτό που την ανησυχεί περισσότερο δεν είναι μόνο ό,τι χάθηκε, αλλά αυτό που έρχεται. Οι κατολισθήσεις και οι πλημμύρες, όταν ξεκινήσουν οι βροχές.
«Οι βράχοι έχουν σπάσει από το θερμικό κύμα. Όταν αρχίσουν τα νερά να πέφτουν, θα έχουμε μεγάλες καταστροφές», σημειώνει.
Από τις Κηπουριές, ένας από τους κατοίκους μιλά με απελπισία και οργή.
«Οι εστίες καπνίζουν ακόμη. Καήκανε τα χωράφια, τα αμπέλια, οι αποθήκες, τα πάντα», λέει με φωνή πνιγμένη από θυμό.
Η έλλειψη εναέριων μέσων πυρόσβεσης αποδείχθηκε καταστροφική:
«Αν υπήρχε ένα καναντέρ εκείνο το βράδυ, θα γλίτωναν πολλά. Τα ελικόπτερα πέταγαν πολύ ψηλά. Δεν έκαναν τίποτα».
Όμως μέσα στον πόνο, δεν ξεχνά να αναφέρει εκείνους που έτρεξαν δίπλα τους:
«Μας βοήθησαν πάρα πολύ οι εθελοντές. Και οι πυροσβέστες... όσο μπορούσαν».
Η Έλενα Μουσουρούλη, κάτοικος της Πισπιλούντας, μεταφέρει το συναισθηματικό βάρος της πραγματικότητας που βιώνουν όσοι έμειναν πίσω:
«Όσοι είμαστε στο χωριό και το αγαπάμε, θα βάλουμε όλα μας τα δυνατά για να το αναγεννήσουμε από τις στάχτες του. Αλλά πρέπει να έρθουν να δουν. Άλλο να βλέπεις βίντεο κι άλλο να περπατάς εδώ μέσα».
Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της περιοχής, όπως λέει, αντιμετωπίζει πλέον ζήτημα επιβίωσης:
«Πού να μείνει ο κόσμος; Καήκαν τα σπίτια, οι ελιές, τα μελίσσια. Έμειναν με ένα ρούχο. Δεν υπάρχουν δουλειές. Αν δεν στηριχθούμε τώρα, τα χωριά μας θα σβήσουν».
Η Αλεξάνδρα Μουσουρούλη, επίσης από την Πισπιλούντα, περιγράφει το μέγεθος της καταστροφής με λίγες, αλλά απολύτως εύγλωττες λέξεις:
«Ήταν παντού φωτιά. Δεν ξέραμε πού να πρωτοτρέξουμε. Κάθε σπίτι και μια εστία. Ήταν εφιάλτης».
Οι μαρτυρίες των κατοίκων δεν είναι απλώς περιγραφές – είναι κραυγές για βοήθεια.
Οι ελαιώνες και τα μελίσσια χάθηκαν, το βιός μιας ζωής έγινε στάχτη, τα χωριά κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς ανθρώπους, χωρίς φωνές, χωρίς ζωή.
Και μέσα σε όλα, μια φράση συνοψίζει τον πόνο αλλά και την ελπίδα:
«Η Αμανή ήταν παράδεισος αλλά θα τον ξανακάνουμε παράδεισο».
Το ερώτημα που πλανάται πάνω από τις στάχτες είναι αν η Πολιτεία θα σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, αν θα μπορέσει να κινητοποιήσει άμεσα μηχανισμούς αποκατάστασης, όχι μόνο για το φυσικό περιβάλλον, αλλά και για τον άνθρωπο που παλεύει μόνος του σε αυτά τα μέρη.
Η Αμανή, με την ιστορία της, την ομορφιά της και την αυθεντικότητα της ζωής της, δεν μπορεί να αφεθεί στην εγκατάλειψη. Η ώρα της πολιτικής ευθύνης έχει φτάσει. Για να μη γίνει ο παράδεισος που καίγεται, μια μνήμη που θα ξεθωριάσει κάτω από τις στάχτες.
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο.
facebook
youtube
instagram
X
