Πρόσφατα υπερψηφίστηκε με 159 ψήφους έναντι 129 η υπαγωγή του ΟΠΕΚΕΠΕ στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Πολλοί επικροτούν την υπαγωγή αυτήν θεωρώντας ότι είναι μια σημαντική μεταρρύθμιση και ευελπιστώντας ότι θα επιφέρει την κάθαρση στον διαχρονικά αμαρτωλό οργανισμό και ότι επιτέλους θα απαλλαγεί από τα φαινόμενα διαφθοράς, κατασπατάλησης και τον κομματισμό.
Οφείλουμε, λοιπόν, να προχωρήσουμε σε μερικές κρίσιμες επισημάνσεις, ώστε να καταλάβουμε αν δύνανται να επιτευχθούν αυτοί οι… «πολυπόθητοι» στόχοι.
Το σκάνδαλο στον ΟΠΕΚΕΠΕ είναι προφανέστατα ένα πολιτικό σκάνδαλο, συμπέρασμα αυταπόδεικτο με βάση όσα έχουν αποκαλυφθεί εδώ και καιρό από δημοσιεύματα και κυρίως μέσω της εξεταστικής επιτροπής της Βουλής.
Προφανώς ο ΟΠΕΚΕΠΕ, υπό την παρούσα μορφή του, πρέπει να καταργηθεί. Όμως όπως διατύπωσα προηγουμένως, είναι πολιτικό πρόβλημα και κατά συνέπεια θεσμικό. Όχι το αντίστροφο. Διότι το φαινόμενο αυτό γεννήθηκε μέσα από σαθρούς και διάτρητους κανόνες που διαμορφώθηκαν με προχειρότητα και μάλλον σκόπιμα.
Επομένως αν η υπαγωγή δεν συνοδευτεί από την αλλαγή των κριτηρίων επιδότησης και αν η "επιλέξιμη" γη συνεχίσει να ορίζεται σε γκρίζες ζώνες, η απάτη δεν θα σταματήσει, θα είναι απλώς.... νόμιμη!
Επιπλέον αν δεν δοθεί η δυνατότητα να ανοιχτούν όλοι οι φάκελοι του παρελθόντος, δεν θα υπάρξει παραδειγματισμός. Θα σταλεί μόνο ένα μήνυμα στους επιτήδειους, ότι σε αυτήν την φάση όποιος πρόλαβε, σώθηκε.
Ακόμη αν δεν ελεγχθούν οι μελετητές, τα Κέντρα Υποδοχής Δηλώσεων (ΚΥΔ), οι πιστοποιητές και οι καταχρηστικές δηλώσεις στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου (ΟΣΔΕ), τότε δεν χτυπιέται το κύκλωμα, χτυπιέται μόνο ο τελευταίος κρίκος.
Η υπαγωγή λοιπόν του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ, όπως υπερψηφίστηκε, δίνει την δυνατότητα να ελεγχθεί μόνο η πληρωμή και ακόμη και αυτό είναι αμφίβολο…
Η ΑΑΔΕ δεν μπορεί να διορθώσει όλους αυτούς τους σκόπιμα στρεβλούς κανόνες. Δεν εν έχει αυτήν την δυνατότητα η ΑΑΔΕ.
Αυτό που πρέπει να αλλάξει είναι στην πηγή του προβλήματος, είναι στο ποιός εισηγείται τους κανόνες και πως αυτοί γράφονται. Εκεί ακριβώς επιβάλλεται μια μεταρρύθμιση.
Πρέπει επομένως να υπάρξει παρέμβαση στις εξής κρίσιμες πτυχές:
Α) Να υπάρξει θεσμοθέτηση ενός ανεξάρτητου φορέα κατάλληλα στελεχωμένου μέσω διαφανών διαδικασιών, ώστε να ελέγχονται οι δηλώσεις.
Β) Στον φορέα πρέπει να παρέχεται η δυνατότητα διασταύρωσης στοιχείων πριν την πληρωμή.
Γ) Είναι επιτακτικό να αλλάξει το πλαίσιο λειτουργίας των ΚΥΔ. Να μπουν κανόνες και να γίνεται έλεγχος.
Δ) Πρέπει επιτέλους να υπάρξει πολιτική λογοδοσία για τα μέχρι τώρα πεπραγμένα, ώστε να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των αγροτών και των πολιτών στην διαδικασία.
Πέρα απ' όλα αυτά, η υπαγωγή αυτή ενέχει και κινδύνους για τα βαθύτερα και εξίσου διαχρονικά προβλήματα του αγροτικού τομέα, όπως η υπο - παραγωγικότητα, τα ζητήματα ανταγωνισμού και κόστους. Συχνά ξεχνάμε ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ ιδρύθηκε όχι μόνο για να διαχειρίζεται τις επιδοτήσεις, αλλά ως εργαλείο άσκησης αγροτικής πολιτικής και φυσικά για να «συνομιλεί» με τον αγρότη στο χωράφι και να αντιμετωπίζει τα ζητήματα του.
Η υπαγωγή σίγουρα θα δημιουργήσει νέα ζητήματα στους στόχους αυτούς όπως επικαλύψεις καθηκόντων και συγκρούσεις λογοδοσίας, περιπλέκοντας ακόμη περισσότερο τα πράγματα.
Και εδώ θα ήταν αναγκαίο να απαιτηθούν αλλαγές λειτουργίας. Ο φορέας πρέπει να καταρτιστεί από προσωπικό με διαφανείς διαδικασίες, απαλλαγμένο από τον κομματικό παράγοντα. Να αντλήσουν γνώση και παραδείγματα από τις επιτυχημένες πρακτικές, τόσο του εξωτερικού όσο και από την ίδια μας την πατρίδα.
Και φυσικά πρέπει να απαιτηθεί από τις πολιτικές δυνάμεις να ασχοληθούν πραγματικά με τα αγροτικά προβλήματα, καταστρώνοντας μακρόπνοο σχεδιασμό.
Κλείνοντας, θα το επαναλάβω, ώστε να αποφευχθούν τυχόν παρεξηγήσεις, ο ΟΠΕΚΕΠΕ δεν μπορεί και ούτε πρέπει να συνεχίσει να λειτουργεί ως έχει. Αυτό είναι δεδομένο.
Αλλά η υπαγωγή του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ δεν μας λύνει το πρόβλημα, διότι όπως πολλές παθογένειες στην χώρα μας, το πρόβλημα είναι όχι οι ταμπέλες αλλά το πώς και ποιοι γράφουν τους κανόνες.
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο.
facebook
youtube
instagram
X
